آموزش اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی

آموزش اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی

اندیکاتور شاخص جریان نقدینگی یا (Money Flow Index) از خانواده نوسانگرها می‌باشد که جریان ورود یا خروج نقدینگی به بازار را  در قالب یک شاخص نشان می‌دهد. اما بررسی ورود و خروج نقدینگی به بازار چه اهمیتی دارد؟

بر اساس تئوری اقتصادی حجم پول، زمانی که حجم پول در بازاری افزایش می‌یابد قدرت خرید نیز  به صورت موازی افزایش خواهد یافت و در نتیجه فروشندگان تمایل ندارند تا دارایی خود را با قیمت پایین عرضه کنند.

عدم جذابیت قیمتهای پایین برای فروشندگان و همچنین افزایش تقاضای خریداران سبب می‌شود تا قیمتها افزایش یابد و مادامی که قیمتها باعث ارضای فروشندگان نشود شاهد روند افزایشی آن خواهیم بود. این موضوع به صورت عکس نیز صدق می‌کند؛ زمانی که نقدینگی از بازار خارج می‌شود طبیعتا تقاضا در بازار افت خواهد کرد و این اتفاق سبب می‌شود تا قیمتها کاهش یابند.

حال این تئوری را در بازار سرمایه مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ زمانی که یک گزینه سرمایه‌گذاری مورد توجه فعالان بازار قرار می‌گیرد، به مرور زمان حجم زیادی پول وارد بازار خواهد شد و به تدریج قیمتها افزایش خواهند یافت. همچنین خروج پول از بازار می‌تواند شرایطی عکس را بوجود آورد و در نهایت منجر به کاهش قیمت گردد.

همانطور که در قسمت قبل عنوان کردیم، اندیکاتور شاخص جریان نقدینگی یا MFI برای سنجش میزان فشار خرید و فروش در بازار استفاده می‌شود. MFI این کار را با بررسی دو فاکتور قیمت و حجم بازار انجام می‌دهد.

این اندیکاتور با بررسی این دو عامل به یک مقدار عددی متغیر بین ۰ تا ۱۰۰ دست پیدا می‌کند. از همین رو، شاخص جریان پول را می‌توان یک اسیلاتور دانست. اتصال مقادیر MFI در بازه‌های زمانی مختلف به یکدیگر، یک نمودار خطی را شکل می‌دهد که همان نمودار اندیکاتور است. افزایش مقدار MFI به معنی افزایش فشار خرید و کاهش مقدار آن به معنی افزایش فشار فروش می‌باشد.

سیگنال‌هایی که اندیکاتور MFI نمایش می‌دهد را می‌توان به سه دسته کلی مناطق اشباع خرید و اشباع فروش، واگرایی و شکست نوسان تقسیم کرد.

مبانی اولیه MFI:

MFI از بسیاری جهات به اندیکاتور RSI شباهت دارد. در واقع RSI اندیکاتوریست که برای اندازه‌گیری مومنتوم استفاده می‌شود. اندیکاتور MFI نیز در حقیقت همان RSI است، با این تفاوت که فاکتور حجم بازار به آن اضافه شده است. به دلیل همین شباهت، این دو اندیکاتور را می‌توان به شیوه مشابهی به کار گرفت.

با استفاده از اندیکاتور MFI به چه اطلاعاتی دست پیدا می‌کنیم؟ سیگنال‌های MFI:

اندیکاتور MFI اطلاعاتی را در اختیار ما می‎‌گذارد که برای تحلیل تکنیکال و پیش‌بینی روند بازار بسیار مفید است. سیگنال‌های این اندیکاتور عبارتند از:

مناطق اشباع خرید و اشباع فروش

منطق MFI به این شکل است که زمانی که قیمت یک دارایی با شتاب زیادی افزایش پیدا می‌کند، این دارایی به سمت منطقه اشباع خرید حرکت می‌کند. برعکس این مسئله نیز صادق است. یعنی وقتی که قیمت با شتاب و سرعت زیادی کاهش یابد، دارایی در حقیقت در حال حرکت به سمت منطقه اشباع فروش است.

قرار گرفتن دارایی در منطقه اشباع خرید این سیگنال را می‌دهد که قیمت آن به زودی دچار افت خواهد شد، و قرار گرفتن آن در منطقه اشباع فروش در غالب مواقع از احتمال صعودی شدن قیمت خبر می‌دهد.

به صورت سنتی، MFI بالای ۸۰ را منطقه اشباع خرید و MFI پایین ۲۰ را منطقه اشباع فروش در نظر می‌گیرند. اما هر معامله‌گری می‌تواند با توجه به متد شخصی خود، این محدوده‌ها را تغییر دهد. اگر همین شیوه سنتی را در نظر بگیریم، می‌توان اینطور نتیجه‌گیری کرد که MFI بالای ۸۰ فرصت خوبی برای فروش و MFI پایین ۲۰ فرصت خوبی برای خرید است.

در دو شکل زیر به ترتیب سیگنال‌های اشباع خرید و اشباع فروش در MFI را مشاهده می‌کنید:

واگرایی واگرایی‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که نمودار اندیکاتور با نمودار قیمت اصلی متفاوت باشد. تفاوت بین اندیکاتور و نمودار قیمت در غالب مواقع، خبر از وارونه شدن قریب‌الوقوع قیمت می‌دهد. واگرایی در MFI به دو دسته صعودی یا گاوی (bullish) و نزولی یا خرسی (bearish) تقسیم می‎‌شود.

واگرایی صعودی یا گاوی در  MFI

پیش از این که به واگرایی صعودی بپردازیم، فراموش نکنید که واگرایی در ذات خود به معنی تفاوت بین روند اندیکاتور و روند قیمت است. برای مثال در یک واگرایی، ممکن است روند اندیکاتور صعودی و روند نمودار اصلی نزولی باشد.

اگر در همین شرایط، کمینه قیمت اندیکاتور نیز از کمینه قیمت نمودار اصلی بیشتر باشد، به آن واگرایی صعودی یا گاوی می‌گویند. در این صورت احتمال می‌رود که نمودار قیمت به ناگاه دچار وارونگی شود و یک روند صعودی را آغاز کند. به همین جهت واگرایی‌های صعودی فرصت‌های خوبی برای خرید تلقی می‌شوند.

در شکل زیر یک واگرایی صعودی در اندیکاتور MFI را مشاهده می‌کنید:

واگرایی نزولی یا خرسی دقیقاً نقطه مقابل واگرایی صعودیست. در این نوع واگرایی بسیار معمول است که اندیکاتور در حالت نزولی و نمودار قیمت در حالت صعودی قرار داشته باشد.

نکته حائز اهمیت این است که در واگرایی نزولی مطابق با شکل زیر، بیشینه قیمت اندیکاتور از بیشینه قیمت نمودار اصلی کمتر است. در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود که وارونگی رخ داده و نمودار قیمت از صعودی به نزولی تغییر کند. دلیل این امر نیز همان نکته‌ایست که در خصوص واگرایی صعودی عنوان کردیم.

کاربران اندیکاتورها واگرایی‌های نزولی را فرصت خوبی برای فروش تلقی می‌کنند.

سیگنال شکست نوسان در MFI شکست نوسان در MFI از دیگر سیگنال‌هاییست که احتمال وارونگی روند قیمت را نشان می‌دهد. نقطه قابل توجه در خصوص شکست نوسان این است که این سیگنال مستقل از نمودار قیمت است.

شکست نوسان در نمودار اندیکاتور MFI به تنهایی قابل مشاهده است. شکست نوسان نیز مانند واگرایی، دارای دو نوع گاوی و خرسیست.

سیگنال شکست نوسان صعودی یا گاوی در اندیکاتور MFI شکست نوسان صعودی در MFI از چهار مرحله تشکیل می‌شود:

۱-نمودار به زیر ۲۰ کاهش پیدا می‌کند و وارد منطقه اشباع فروش می‌شود

۲-نمودار صعودی می‌شود، از ۲۰ عبور می‌کند و تا نقطه فرضی B افزایش می‌یابد

۳-نمودار دوباره به حالت نزولی باز می‌گردد ولی از مرز ۲۰ عبور نمی‌کند

۴-در این شرایط، احتمال می‎‌رود که اندیکاتور دوباره صعودی شود و از نقطه B نیز بالاتر رود

در شکل زیر نمونه‌ای از سیگنال شکست نوسان صعودی در MFI قابل مشاهده است. همانطور که می‌بینید، قیمت در حالت A به زیر ۲۰ تنزل پیدا کرده و سپس تا نقطه B که بالاتر از ۲۰ قرار دارد افزایش یافته است. قیمت این دارایی دوباره دچار افت شده، اما در نقطه C متوقف شده است. در نهایت قیمت صعودی شده، از نقطه B نیز فراتر رفته و تا نقطه D رسیده است.

سیگنال شکست نوسان نزولی یا خرسی در اندیکاتور MFI

 شکست نوسان نزولی نیز مانند نوع پیشین از چهار مرحله تشکیل می‌شود. این چهار مرحله از این قرار هستند:

۱-قیمت تا بالای ۸۰ افزایش پیدا می‌کند و وارد منطقه اشباع خرید می‌شود

۲- نمودار نزولی می‌شود، به پایین مرز ۸۰ تنزل پیدا می‌کند و تا نقطه فرضی A کاهش می‌یابد

۳-قیمت دوباره به حالت صعودی باز می‌گردد، ولی از ۸۰ عبور نمی‌کند

۴-در این شرایط، احتمال می‌رود که اندیکاتور دوباره نزولی شود و از نقطه A نیز عبور کند

مرحله سوم در شکست نوسان نزولی فرصت خوبی برای فروش است. در شکل زیر نمونه‌ای از یک سیگنال شکست نوسان :

نحوه محاسبه اندیکاتور MFI

اندیکاتور MFI شباهت زیادی با اندیکاتور RSI دارد با این تفاوت که حجم معاملات نیز در محاسبات MFI لحاظ شده است. برخی از تحلیلگران معتقدند که MFI دقیقا همان اندیکاتور RSI می‌باشد، با این تفاوت که حجم نیز در محاسبات آن دخیل شده است. محاسبات اندیکاتور MFI بسیار ساده می‌باشد و در درجه اول قیمت بسته (Close) با بیشترین و کمترین قیمت (High & Low) جمع می‌شود و تقسیم بر سه خواهد شد که به حاصل این میانگین اصطلاحا قیمت تایپیکالی گفته می‌شود.

در قدم دوم جریان نقدینگی محاسبه می‌گردد؛ جریان نقدینگی به سه دسته جریان مثبت، جریان منفی و جریان خنثی تقسیم بندی می‌شود:

۱-جریان نقدینگی مثبت:  زمانی که قیمت تایپیکالی از قیمت روز گذشته بالاتر باشد در این حالت جریان نقدینگی مثبت است.

۲-جریان نقدینگی منفی: زمانی که قیمت تایپیکالی از قیمت روز گذشته پایین‌تر باشد در این حالت جریان نقدینگی منفی است.

۳-جریان خنثی نقدینگی: زمانی که قیمت تایپیکالی نسبت به روز گذشته تغییرلتی نداشته باشد در این حالت وضعیت خنثی دارد.

در قدم سوم نسبت نقدینگی محاسبه خواهد شد و این نسبت از تقسیم جریان نقدینگی مثبت بر منفی بدست خواهد آمد:

حال تمام داده های مورد نیاز برای محاسبه MFI تکمیل شده است و به راحتی می‌توانیم بر اساس فرمول زیر شاخص جریان نقدینگی را محاسبه کنیم. البته تاکید می‌گردد که تحلیلگران تکنیکال هیچ نیازی به محاسبه MFI ندارند و صرفا جهت آموزش و تفهیم هرچه بهتر موضوع، نحوه محاسبه آن آموزش داده شده است.