سبدگردانی

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی از خدمات قابل ارائه توسط کارگزاری‌ها و سایر شرکت‌های دارای مجوز از سازمان بورس است. با بستن قرارداد سبدگردانی، سرمایه‌گذار مسئولیت مدیریت دارایی و معاملات اوراق بهادار را به افراد خبره که مهارت و دانش و تجربه برای اینکار را دارند واگذار می‌کند.

سبدگردانی چیست ؟

سبدگردان شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.

به سبدگردانی، مدیریت پرتفوی نیز گفته می‌شود. هر گونه تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اوراق‌بهادار با هدف اداره پرتفوی مشتری توسط شخص دیگر را مدیریت پرتفوی می‌نامند و شخص تصمیم‌گیرنده را مدیر پرتفوی.

شرایط و قوانین سبدگردانی

سبدگردانی از خدمات قابل ارائه توسط کارگزاری‌ها و سایر شرکت‌های دارای مجوز از سازمان بورس است. با بستن قرارداد سبدگردانی، سرمایه‌گذار مسئولیت مدیریت دارایی و معاملات اوراق بهادار را به افراد خبره که مهارت و دانش و تجربه برای اینکار را دارند واگذار می‌کند.
این خدمات بطور اختصاصی به سرمایه‌گذار بصورت جداگانه ارائه می‌شود (برخلاف صندوق‌ سرمایه‌گذاری که سرمایه تعداد زیادی از افراد با هم مدیریت می‌گردد).

در هر صورت، هدف نهایی سبدگردان بیشینه‌کردن بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری‌ها با در نظر داشتن حد معقولی از ریسک است. سبدگردانی یا مدیریت سبد سرمایه به توانایی مقایسه کردن نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدید‌ها در سراسر طیف سرمایه‌گذاری بستگی دارد.

چیدمان سبد در سبدگردانی

کلید سبدگردانی موفق ترکیب بلندمدت دارایی‌هاست. به صورت کلی، این دارایی‌ها به معنی سهام، اوراق قرضه و پول نقد مانند سپرده‌های دیداری هستند. انواع دیگر دارایی‌ها نیز وجود دارند که از آن‌ها با لفظ «سرمایه‌گذاری‌های جانشین» یا (Alternative Investment) یاد می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به املاک، کالاها و ابزار مشتقه اشاره کرد.

سرمایه‌گذارانی ریسک‌پذیر‌تر در سبد خود بیشتر از سرمایه‌‌گذاری‌های با نوسان بالا مانند «سهام مستعد رشد» (Growth Stock) ‌استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران محافظه‌کارتر، در سبد خود، سرمایه‌گذاری‌هایی با ثبات بیشتر مانند اوراق قرضه و سهام شرکت‌های شناخته‌شده‌تر را بکار می‌گیرند.

 

 

وظیفه سبدگردان چیست؟

سبدگردان باید با اطلاعات و دانشی که در اختیار دارد و با توجه به اهداف مشتری از سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری او، مقاطع زمانی مورد نیاز سرمایه‌گذار جهت برداشت وجه از حساب و میزان مبلغ برداشتی و همچنین، با مورد ملاحظه قراردادن دارایی‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری مشتری و نسبت مناسب سرمایه‌گذاری در هرکدام از این دارایی‌ها، نسبت به خرید، فروش و نگهداری اوراق بهادار مختلف و دارایی‌‌ها، اقدام کند.

نقش امین در سبدگردانی چیست؟

امین شخصی حقوقی تعریف شده توسط سازمان و سبدگردان است و بر فعالیت‌های سبدگردان نظارت می‌کند. جهت شروع فعالیت سبدگردانی، سبدگردان باید حداقل یک شخص حقوقی واجد شرایط را به عنوان امین انتخاب و با او قراردادی را منعقد کند. امین از میان موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب می‌شود.

درواقع، سبدگردان نمی‌تواند بدون عقد قرارداد با هیچ امینی به سبدگردانی بپردازد، مگر اینکه، موضوع با عنوان کردن دلایل به تائید سازمان بورس و اوراق بهادار برسد. مطابق ماده ۲۱، سرمایه‌گذار باید در طی ۷ روز کاری پس از اجرایی‌شدن قرارداد، مشخصات و نسخه‌ای از آن‌‌را برای امین ارسال کند.

مطابق ماده ۱۸ دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان، شرکت باید پس از عقد قرارداد با امین یک نسخه از قرارداد را به او تحویل داده باشد. قرارداد میان شرکت و امین سبد باید با فاصله حداکثر دو روز کاری پس از اجرائی شدن، نزد سازمان بورس به ثبت برسد.

همچنین، در افتتاح حساب‌های بانکی مخصوص سبدگردانی، باید تائیدیه مورد نیاز از امین دریافت و لازم است که مشخصات حساب‌ها نزد امین ثبت شود. وجود ناظری مجزا بر قرارداد‌ها و تراکنش‌های انجام‌شده بوسیله سبدگردان، اطمینان سرمایه‌گذار از سبدگردانی را افزایش می‌دهد.

کد سبدگردانی چیست؟

جهت دریافت کد معاملاتی برای سبد اختصاصی، سبدگردان باید در ۳ روز کاری پس از عقد و اجرایی شدن قرارداد سبدگردانی، فرم تقاضای اختصاص کد سبدگردانی را تکمیل کند و به همراه نسخه‌ای از قرارداد، به شرکت سپرده‌گذاری تحویل دهد. این کد معاملاتی، کد سبدگردانی نام دارد. پس از اتمام قرارداد سبدگردانی، سبدگردان مجاز به استفاده از کد اختصاص یافته به سبد نیست.

اوراق بهادار قابل سرمایه‌گذاری توسط سبدگردان‌ ها برای مشتریان:

در زمان نگارش این متن، مطابق ابلاغیه تصویب‌شده به تاریخ ۱۳۹۰/۰۴/۰۴، اشخاص دارای مجوز سبدگردانی می‌توانند به نام مشتری خود در هرکدام از اوراق زیر سرمایه‌گذاری کنند. البته باید این موارد در قرارداد سبدگردانی یا پیوست‌های آن مکتوب شود.

  • اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران بجز اوراق مشتقه البته بازار مورد نظر باید مشخص باشد.
  • اوراق بهادار قابل معامله در بازار فرابورس ایران بجز اوراق مشتقه و با شرط عنوان کردن از بازار مورد نظر
  • واحد‌های سرمایه‌گذاری انواع صندوق‌های سرمایه گذاری مجوز گرفته از بورس
  • قرارداد‌های آتی قابل معامله در بورس و فرابورس ایران
  • اختیار معامله (آپشن) قابل معامله در بورس و فرابورس ایران
  • اوراق بهادار ناشران ایرانی (دولتی و غیردولتی) پذیرفته‌نشده در بورس و فرابورس ایران
  • انواع حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری در بانک‌های ایرانی به شرط نام‌بردن از ارزی یا ریالی بودن آن

معیارهای انتخاب سبدگردان مناسب

  • بررسی عملکرد و چگونگی سودآوری شرکت سبدگردان را در سال‌های اخیر. (چگونگی عملکرد به‌خصوص در زمان‌هایی که بازار نزولی است بسیار مهم است.)
  • میزان سرمایه در اختیار شرکت و محبوبیت آن در بین سرمایه‌گذاران
  • بررسی سابقه مدیریت شرکت، تحلیلگران، معامله‌گران و…

تمامی این موارد می‌تواند به ما در انتخاب یک شرکت سبدگردانی مناسب کمک کند.

درآمد سبدگردان‌ها از چه محلی ایجاد می‌شود؟

سبدگردان‌ها با توجه به خدماتی که به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند کارمزد دریافت می‌کنند. درآمد سبدگردان‌ها بیشتر به عملکرد خودشان و سودی که برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کنند بستگی دارد و به صورت درصدی از سود سرمایه‌گذار است.بنابراین شرکت‌های سبدگردانی تلاش می‌کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند تا مقدار بیشتری پول به خودشان هم برسد. اگر میزان سود ایجاد شده توسط سبدگردان کمتر از یک عدد مورد توافق (سود بانکی، بازدهی شاخص و…) باشد، سودی به سبدگردان تعلق نمی‌گیرد.