سیستم غیر متمرکز مالی (DeFi) را بهتر بشناسید

در ساده ترین شکل تعریف ، سیستم مالی غیرمتمرکز (Decentralized finance) DeFi مفهومی است که در آن محصولات مالی در یک شبکه بلاکچین به جای اینکه از طریق واسطه ای مانند بانک ها یا کارگزاری ها دادو ستد شوند ، برای همه ، جهت معامله در دسترس هستند .

بر خلاف حساب بانکی یا کارگزاری ، شناسه صادر شده توسط دولت ، شماره تأمین اجتماعی یا اثبات آدرس برای استفاده از DeFi لازم نیست. به طور دقیق تر ، DeFi به سیستمی اشاره دارد که در آن نرم افزار نوشته شده بر روی بلاکچین ها این امکان را برای خریداران و فروشندگان و وام دهندگان و وام گیرندگان فراهم می کند تا به جای یک شرکت یا موسسه واسط معامله ، با یک واسط مبتنی بر نرم افزار ارتباط برقرار کنند.

برای دستیابی به هدف تمرکز زدایی از چندین فناوری و پروتکل استفاده می شود. به عنوان مثال ، یک سیستم غیرمتمرکز می تواند متشکل از ترکیبی از فناوری های open-source، بلاکچین و نرم افزارهای اختصاصی باشد. قراردادهای هوشمندی که شرایط توافق بین خریداران و فروشندگان یا وام دهندگان و وام گیرندگان را خودکار می کند. صرف نظر از فناوری یا پلتفرم مورد استفاده ، سیستم های DeFi برای حذف واسطه های بین طرفین معامله طراحی شده اند.

در حالی که حجم برندهای تجاری در قراردادهای هوشمند به طور مداوم در حال رشد است ، DeFi یک صنعت اولیه است که زیرساخت های آن هنوز در حال رشد است. نظارت بر DeFi کم است یا وجود ندارد. در آینده انتظار می رود که DeFi جایگزین مسیر مالی مدرن شود.

سیستم غیر متمرکز مالی (DeFi) چیست؟

استفاده از فناوری در خدمات مالی چیز جدیدی نیست. امروزه بیشتر معاملات در بانک ها یا سایر شرکت های خدمات مالی با کمک فناوری انجام می شود. با این حال ، نقش فناوری در حال حاضر محدود به تسهیل چنین معاملاتی است. شرکت ها هنوز مجبورند مجوزهای قضایی ، بازارهای مالی رقابتی و استانداردهای مختلف را در نظر بگیرند تا یک معامله را به حیطه عمل درآورند . DeFi با انبوهی از پروتکل های نرم افزاری رایج و استفاده از بلاکچین های عمومی ، این فناوری را در توجه معاملات صنعت خدمات مالی قرار می دهد.

DeFi معمولاً در حوزه بلاکچین و ارزهای رمزپایه قرار می گیرد. اما دامنه آن بسیار گسترده تر است. برای درک فرآیندهای فکری که منجر به توسعه مالی غیرمتمرکز شده است ، درک وضعیت فعلی سیستم مالی مهم است.

زیرساخت های مالی مدرن بر روی مدل قطب و اقمار(Hub and Spoke) ساخته شده است. مراکز کلیدی فعالیت اقتصادی ، مانند نیویورک و لندن ، به عنوان قطب عملیاتی صنعت خدمات مالی عمل می کنند و فعالیت اقتصادی را در بخشهای مختلف تحت تأثیر قرار می دهند، مراکز منطقه ای یا نیروگاه های مالی دیگر مانند بمبئی یا میلان که ممکن است به اندازه مراکز اصلی در سطح جهان مهم نباشند ، به عنوان مراکز عصبی برای اقتصاد مربوطه عمل می کنند.

شکوفایی اقتصادی یا شکست اقتصادی از مراکز مختلف اقتصادی تا اقتصاد جهانی متصاعد می شود و این وابستگی متقابلا در عملکرد شرکت های خدمات مالی جهانی تکرار می شود ، دفاتر مرکزی با شعب محلی ، مشارکت سرمایه گذاری در جهان دارند.

مشکلات پراکندگی موقعیت مکانی و فعالیتهای آنها به دلیل اینکه آنها در هر حوضه شامل قوانین مخلتفی هستند مورد انتقاد قرار میگیرد و این تمرکز زدایی باعث شده است که از نظر سیستمی برای حفظ تعادل اقتصاد جهانی مهم و برای ایجاد زیرساخت های خدمات مالی جدید ضروری باشند.

در حالی که مدل سنتی مالی در قرن گذشته به خوبی کار کرده است ، اما بحران مالی و متعاقب آن رکود بزرگ نقص این معماری را آشکار کرده است. مشکلات ترازنامه برای چند موسسه مالی بزرگ مانند دومینویی ، اقتصادهای موسسات را یکی پس از دیگری دچار رکود کرد و متعاقب آن رکود جهانی خود را نمایان کرد.

سیستم مالی غیرمتمرکز از فناوری استفاده می کند تا مدلهای متمرکز را از بین ببرد و ارائه خدمات مالی را برای هر کسی بدون در نظر گرفتن قومیت ، سن و هویت فرهنگی فراهم کند. سرویس ها و برنامه های DeFi بیشتر بر روی بلاکچین های عمومی ساخته می شوند و خدمات نوآورانه ای را می سازند که به صورت سفارشی برای سیستم DeFi طراحی شده اند. در عین حال ، برنامه های DeFi به کاربران امکان کنترل بیشتر پول خود از طریق کیف پول دیجیتال و خدمات تجاری را می دهند که به طور صریح به جای استفاده از موسسات مالی ، از تک تک کاربران جهت معاملات خود بهره ببرند.

اجزای تشکیل دهنده DeFi

در سطح گسترده ، اجزای DeFi همان اجزای موجود در سیستم های مالی موجود سنتی است ، به این معنی که آنها به ارزهای پایدار و موارد بسیار متنوعی نیاز دارند. اجزای DeFi به صورت سکه های ثابت و خدماتی مانند مبادلات رمزنگاری و خدمات اعتباردهی در می آیند.

قراردادهای هوشمند چارچوبی را برای عملکرد برنامه های DeFi فراهم می کنند زیرا در آنها شرایط و فعالیت های لازم برای عملکرد این سرویس ها رمزگذاری شده است. به عنوان مثال ، یک کد قرارداد هوشمند اعتباری دارای کد خاصی است که دقیقاً شرایط بین افراد را تعیین می کند.

در صورت عدم تحقق برخی شرایط یا ضوابط ، وثیقه قابل تصفیه است. همه این کارها از طریق کد خاصی انجام می شود،که در گذشته همه این فرایند ها را بانک ها یا موسسات به صورت دستی انجام می دادند.

تمام اجزای سیستم مالی غیرمتمرکز به یک مجموعه نرم افزاری تعلق دارند. منظور از اجزا هر لایه ای است که عملکرد خاصی را در ساخت یک سیستم DeFi به عهده دارد. قابلیت انعطاف پذیری یک مشخصه مهم است چرا که اجزای متعلق به هر لایه را می توان با هم ترکیب کرد تا یک برنامه DeFi ایجاد شود.

چهار لایه تشکیل دهنده  DeFi 

لایه تسویه حساب: همچنین از لایه تسویه حساب به عنوان لایه ۰ یاد می شود زیرا این لایه پایه ای است که سایر تراکنش های DeFi بر روی آن ساخته می شود که شامل یک بلاکچین عمومی و ارز دیجیتال بومی است.

معاملات انجام شده در برنامه های DeFi با استفاده از این ارز انجام می شود به عنوان مثال یک نمونه در بستر Ethereum و توکن اتری آن (ETH) است که در مبادلات رمزنگاری استفاده می شود این لایه همچنین می تواند دارای نسخه های ارز هایی مانند دلار آمریکا یا دارایی های دنیای واقعی باشد. به عنوان مثال ، یک رمزارز املاک و مستغلات ممکن است نشان دهنده مالکیت یک قطعه زمین باشد.

لایه پروتکل: پروتکل های نرم افزار استانداردها و قوانینی هستند که برای اداره وظایف یا فعالیت های خاص نوشته شده است. به موازات این قوانین ، نهادهای دنیای واقعی توافق کرده اند این مجموعه اصول و قواعد را به عنوان پیش شرط فعالیت در این صنعت رعایت کنند.

پروتکل های DeFi قابلیت همکاری و تعامل دارند ، به این معنی که می توانند توسط چندین نهاد به طور همزمان برای ساخت سرویس یا برنامه استفاده شوند و لایه پروتکل نقدینگی برای وضعیت DeFi فراهم کند. مثالی از پروتکل DeFi ، Synthetix است که یک پروتکل تجارت مشتقات بر پایه Ethereum است و برای ایجاد نسخه های ترکیبی از دارایی های دنیای واقعی استفاده می شود.

لایه برنامه : همانطور که از نام آن مشخص است ، لایه برنامه محل استقرار برنامه ها پیش روی مصرف کننده است. این برنامه ها پروتکل های اساسی را در سرویس های ساده متمرکز بر مصرف کننده جمع می کنند. بیشترین کاربردهای رایج در سیستم ارزهای دیجیتال ، مانند مبادلات غیر متمرکز ارزهای دیجیتال و خدمات اعتباردهی، روی این لایه قرار دارند.

لایه تجمع: لایه تجمع متشکل از سیستمی است که برنامه های مختلف لایه قبلی را برای ارائه خدماتی به سرمایه گذاران متصل می کند. به عنوان مثال ، کاربر ممکن است انتقال ارزدیجیتال را بین ابزارهای مالی مختلف برای به حداکثر رساندن بازده انتقال و کاهش کارمزد انتخاب کند.

در یک تنظیم فیزیکی ، چنین اقدامات تجاری مستلزم انجام کارهای اداری و هماهنگی قابل توجهی است. اما چارچوب مبتنی بر فناوری بلاکچین باید مسیر سرمایه گذاری را هموار کند و به معامله گران اجازه دهد به سرعت از خدمات مختلف استفاده کنند. اعتباردهی نمونه ای از خدماتی است که در این لایه وجود دارد. خدمات بانکی و خدمات کیف پول های دیجیتالی نیز نمونه های دیگری هستند.

وضعیت فعلی DeFi

سیستم مالی غیرمتمرکز هنوز در مرحله آغاز تکامل خود است. ارزش قیمتی کل میزان حساب های بلاک شده در قراردادهای DeFi از مارس ۲۰۲۱  بیش از ۴۱ میلیارد دلار است. ارزش کل میزان دارایی بلاک شده و ارزش آنها در USD محاسبه می شود. اگرچه ممکن است رقم کلی دارایی های بلاک شده برای DeFi قابل توجه به نظر برسد ، اما لازم به یادآوری است که بسیاری از DeFi های موجود از نقدینگی و حجم کافی برای تجارت در بازارهای رمزنگاری برخوردار نیستند.

وضعیت DeFi همچنان مملو از مشکلات زیرساختی و هکر است. کلاهبرداری همچنین در زیرساخت های DeFi که به سرعت در حال تکامل هستند نیز وجود دارد. DeFi “Rug Pulls” که در آن با وجود اینکه پروتکل های مستقر وجود دارد که می توانند برای کاهش قابل توجه خطر مورد استفاده قرار بگیرند ولی هکرها پروتکلی از بودجه را خالی کرده اند و سرمایه گذاران قادر به معامله نیستند .

ماهیت باز و وضعیت سیستم مالی غیرمتمرکز ممکن است مقررات مالی موجود را با مشکل روبرو کند. قوانین فعلی براساس ایده حوزه های قضایی مالی جداگانه تدوین شده است که هرکدام مجموعه قوانین و مقررات خاص خود را دارند. دامنه معاملات بدون مرز DeFi سوالات مهمی را برای این نوع مقررات به دنبال دارد که هنوز بی جواب مانده است به عنوان مثال ، چه کسی در یک جرم مالی که در آن سوی مرزها ،در ارتباط با پروتکل ها و برنامه های DeFi رخ داده مقصر است؟

قراردادهای هوشمند یکی دیگر از موارد مورد توجه DeFi است. گذشته از موفقیت بیت کوین ، DeFi بارزترین نمونه از “قانون قانون است” را به ما نشان داده است که در آن مجموعه ای از قوانین را نشان می دهد و آنها از طریق کد تغییرناپذیر نوشته و اجرا می شوند. الگوریتم این قرارداد هوشمند با ساختار و شرایط استفاده برای انجام معاملات بین دو طرف رمزگذاری شده است. با این وجود ، سیستم های نرم افزاری به دلیل عوامل بسیاری می توانند از کار بیفتند.

به عنوان مثال ، اگر ورودی نادرست باعث خرابی سیستم شود ، چه می کنید؟ یا اگر یک کامپایلر (که مسئول تدوین و اجرای کد است) اشتباه کند. چه کسی مسئول این تغییرات است؟ این سوالات و بسیاری از سوالات دیگر باید قبل از تبدیل شدن DeFi به یک سیستم جریان اصلی مورد استفاده و بررسی شود.

پروژه هویت مستقل مبتنی بر بلاکچین