صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا یکی از ابزارهای جدید در خصوص خرید و فروش طلا بوده که طی سال‌های اخیر با استقبال خوبی همراه شده است. افزایش تعداد صندوق‌های طلای فعال در بورس نشان از جذابیت ویژگی‌‌های آن دارد.

با وجود مزایای زیاد صندوق سرمایه‌گذاری طلا، بسیاری از افراد همچنان سکه و طلا را به صورت فیزیکی خریداری می‌کنند.

صندوق سرمایه‌گذاری طلا چیست؟

در ابتدا می‌خواهیم به زبان ساده بیان کنیم که صندوق سرمایه‌گذاری در طلا چیست؟ قبل از پاسخ لازم است اصطلاح «گواهی سپرده کالایی» را تعریف کنیم.

گواهی سپرده کالایی در واقع اوراق بهاداری بوده که تولیدکنندگان برخی کالاها می‌توانند با تحویل کالای خود به بورس کالا، این گواهی را برای کالای خود صادر کنند.

این اوراق در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد و دارنده آن، مالک مقدار معینی کالا است که در انبارهای مورد تایید بورس قرار دارد.

گواهی سپرده کالایی در مورد سکه طلا نیز صدق می‌کند و بابت انبارهای سکه‌ طلا که وجود دارد گواهی سپرده سکه طلا صادر می‌شود.

این موضوع را توضیح دادیم که بگوییم صندوق‌های طلا بر روی همین گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.

صندوق سرمایه‌گذاری در طلا چگونه کار می‌کند؟

صندوق‌های طلا، سرمایه جمع‌آوری شده افراد را در گواهی سپرده سکه طلا به عنوان دارایی پایه و دیگر ابزارهای مبتنی بر طلا؛ سرمایه‌گذاری می‌کنند.

با این حساب صندوق‌های طلا به پشتوانه سکه طلا به عنوان یک صندوق کالایی در بورس کالا قابل معامله هستند.

همانطور که گفتیم فعالیت اصلی صندوق‌های طلا بر روی طلا بوده و بخش زیادی از منابع آنها به خرید گواهی سکه طلا اختصاص داده می‌شود.

بخش کمی از سرمایه این صندوق‌ها که صرف خرید سکه نمی‌شود به خرید سهام، سرمایه‌گذاری در بانک یا محل‌های دیگر اختصاص داده می‌شود.

این اقدام موجب می‌شود وقتی قیمت طلا سقوط کرد، سرمایه‌گذاران متحمل زیان کمتری شوند. طلا به عنوان دارایی پایه این صندوق‌ها است و امکان پیروی از نوسانات قیمت سکه نیز برای آنها فراهم است.

به همین جهت عمده عملکرد صندوق سرمایه‌گذاری تا حد زیادی به وضعیت و عملکرد بازار طلا و سکه طلا بستگی دارد.

بنابراین در مجموع می‌توان گفت افراد به جای خرید و فروش فیزیکی طلا؛ می‌توانند بعد از مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، بهترین آنها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا درست همانند خرید طلا است. اگر قیمت طلا افزایش یابد ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق نیز افزایش می‌یابد و برعکس.

صندوق‌های طلا ریسک ناشی از ضرر و زیان به سرقت رفتن طلای فیزیکی را به صفر می‌رسانند تا نگرانی بابت نگهداری آنها نداشته باشید.

در حال حاضر اگر فردی قصد داشته باشد با ۲ میلیون تومان در سکه سرمایه‌گذاری کند، با توجه به قیمت‌های بالای سکه این امکان برای وی فراهم نیست.

اما همین فرد می‌تواند حتی با سرمایه اندک در سبدی متنوع که بخش عمده آن را سکه طلا تشکیل می‌دهد سرمایه‌گذاری کند.

بنابراین افراد به نسبت هر سرمایه‌ای و نقدینگی که وارد صندوق می‌کنند در سود و زیان صندوق شریک شود. همین مساله یکی از مهم‌ترین مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا است.

همچنین مشتریان صندوق‌های طلا هر زمان که بخواهند می‌توانند سرمایه خود را نقد و از صندوق خارج کنند.

بنابراین سرمایه‌گذاری در صندوق طلا برای افراد با سرمایه کم جذابیت بیشتری دارد. هر چند در کنار این مزایا، نباید از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نیز گذشت

معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا چیست؟

ریسک صندوق طلا نسبت به بازار آزاد و سنتی به مراتب کمتر است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا توسط افراد خبره و کارشناس مدیریت می‌شود. مهمترین عواملی که بر بازدهی صندوق‌های طلا تاثیر دارد، قیمت اونس جهانی و قیمت دلار است.

در کوتاه مدت این احتمال وجود دارد که به دلایل زیادی از جمله نوسانات نرخ ارز یا قیمت طلای جهانی، ارزش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا دچار نوسان شوند.

اما در بلندمدت قطعا سرمایه‌گذاران صندوق‌های طلا از طریق بورس سود، مناسبی را به دست خواهند آورد.

بررسی روند چندین ساله این صندوق‌ها نشان می‌دهد ریسک در این بازار در سطح پایینی قرار دارد و جزو پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها بوده است.

با این حال، از مهم‌ترین معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا می‌توان به وابستگی زیاد این صندوق‌ها به قیمت طلا و سکه اشاره کرد. بنابراین کوچکترین تغییراتی در قیمت داخلی و جهانی طلا؛ بر عملکرد آنها تاثیرگذار است.

این در حالی است که امکان دارد در یک بازه زمانی که صندوق‌های طلا عملکرد نامناسبی دارند؛ سایر بازارهای موازی از وضعیت خوبی برخوردار باشند.

به طور کل عملکرد صندوق‌های طلا نشان داده که ریسک و معایب آنها نسبت به سایر صندوق‌ها کمتر است. با این حال، شما باید از طریق مقایسه عملکرد آنها، بهترین صندوق‌ سرمایه‌گذاری طلا را انتخاب کنید.

صندوق‌های طلا چه مزیت‌هایی دارند؟

در کنار اندک معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا؛ کارشناسان معمولا مزایای زیادی را برای آنها نام می‌برند؛ از جمله:

۱- امکان سرمایه‌گذاری با پول کم

برای خرید سکه یا مصنوعات طلا، قطعا برای کوچکترین مصنوعات طلا باید بیش از دو میلیون تومان هزینه کنید. اما برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا لازم نیست سرمایه میلیونی داشته باشید.

شما با حداقل سرمایه می‌توانید یک واحد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا بخرید و از مزایای آن نیز بهره‌مند شوید. کافی است کمتر از ۰٫۰۵ درصد سرمایه لازم برای خرید یک سکه را داشته باشید تا بتوانید در صندوق طلا سرمایه‌گذاری کنید.

از سوی دیگر شاید زمانی شما به مبلغ کمی پول نیاز داشته باشید، دیگر مجبور نیستید جهت تامین آن؛ یک سکه طلا را بفروشید. صندوق طلا این امکان را فراهم کرده که دقیقا به همان اندازه نیاز دارید به فروش برسانید.

۲- بازدهی بیشتر نسبت به سکه و طلای فیزیکی

این صندوق‌ها با به کارگیری مدیران حرفه‌‌ای توانسته‌اند بازدهی بیشتری نسبت به بازار فیزیکی طلا را نصیب سرمایه‌‌گذاران خود کنند. هر چند که مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نشان از عملکرد متفاوت آنها نیز دارد.

۳- نگران به سرقت رفتن آن نباشید

با سرمایه‌گذاری مستقیم شما باید به طور سنتی به بازار طلا مراجعه کنید و آن را به صورت فیزیکی خریداری کنید. اولین ریسک این نوع سرمایه‌گذاری مربوط به حمل و نقل فیزیکی سکه‌ها بوده که ممکن است مورد سرقت قرار بگیرد.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا ریسک نگهداری طلا را به صفر می‌رساند و دیگر نگرانی بابت حمل یا نگهداری آن نخواهید داشت. شما به راحتی می‌توانید ورقه گواهی مربوط به صندوق سرمایه‌گذاری را مورد معامله قرار دهید.

۴- کارمزد کمتر

اگر قصد خرید طلا به ‌صورت فیزیکی داشته باشید ناچار به پرداخت هزینه معاملاتی بالای ۱ یا ۲ درصد می‌شوید. اما برای خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا کارمزد معامله حدود ۰٫۲ درصد است

۵- امکان خرید غیرحضوری

در حال حاضر ۴ صندوق طلا در بورس کالا فعالیت می‌کنند که تمامی آنها صندوق‌‌های قابل معامله یا همان ETF هستند که به صورت آنلاین مورد معامله قرار می‌گیرند. افراد تنها با داشتن یک کد بورسی می‌توانند اقدام به سرمایه‌‌گذاران کنند.

۶- طلای شما هرگز گم نمی‌شود

اگر سکه فیزیکی را گم کنید متحمل ضرر زیادی خواهید شد؛ اما با گم شدن اوراق گواهی سپرده سکه طلا خطری شما را تهدید نمی‌کند.

اوراق گواهی صندوق طلا پس از ثبت نزد کارگزاری اگر گم هم شود، اطلاعات شما در سامانه‌ای ثبت شده و تا زمانی که نخواهید آن کالا را بفروشید تحت مالکیت شما است.

۷- واقعی بودن قیمت

در بازار سنتی قیمت خرید و فروش سکه طلا با هم متفاوت است. هنگامی که سکه طلا خریداری می‌کنید، اگر به هر دلیلی تصمیم به فروش آن دارید؛ تفاوت قیمت خرید و فروش رقم قابل توجهی می‌شود.

اما در معاملات صندوق طلا این موضوع صدق نمی‌کند و عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت نهایی است. قیمت در صندوق‌های طلا واقعی است و مسایلی مانند بازارگرمی واسطه‌ها دیگر موضوعیت ندارد.

۸- نگران اصل و تقلبی بودن طلا نباشید

به احتمال زیاد برای شما نیز پیش آمده باشد که وقتی به صورت سنتی اقدام به خرید سکه از بازار طلا می‌کنید شک کنید که اصل است یا تقلبی.

با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا دیگر نگرانی بابت تقلبی بودن سکه یا پایین بودن کیفیت و عیار طلا نخواهید داشت. با وجود ضمانت بانک مرکزی، دیگر وجود خطر تقلبی بودن مطرح نیست و تنها نوسان قیمت به‌ عنوان ریسک وجود دارد.

۹- ضامن نقدشوندگی دارد

خرید و فروش طلا و سکه گاهی با محدودیت‌های خاصی همراه است. اگر قیمت طلا روند نزولی به خود بگیرد و ارزان شود خرید طلا کار ساده‌ای نیست.

از سوی دیگر فروش طلا در روزهای گرانی هم کار سختی است. زیرا افراد فکر می‌کنند قیمت طلا ریزش خواهد کرد و کمتر کسی حاضر به خرید طلای شما خواهد شد.

اگر طلا و سکه فیزیکی داشته باشید بجز شیوه حضوری؛ راه دیگری برای معامله کردن امکان پذیر نیست. اما در صندوق‌های طلا در هر زمانی که بخواهید می‌توانید واحد‌های سرمایه‌گذاری طلای خود را معامله کنید.

صندوق‌های طلا از نقدشوندگی بالایی برخوردارند زیرا ضامن نقدشوندگی دارند. صندوق‌های طلا چه با سیل تقاضا و چه با سیل فروش مواجه شوند؛ شما می‌توانید واحدهای سرمایه‌گذاری خود را معامله کنید.

سود صندوق‌های طلا بیشتر است یا خود طلا؟

برای پاسخ به این سوال روند قیمتی طلا، سکه و صندوق را بررسی کرده‌ایم که به یک نتیجه قطعی برسیم.

با این بررسی می‌خواهیم ببینیم که اگر یک فرد طلا و سکه می‌خرید سود بیشتری کسب می‌کرد یا اگر در صندوق‌های طلا سرمایه‌گذاری می‌کرد؟ در تصویر زیر میزان بازدهی طلای ۱۸ عیار، سکه بهار آزادی و یکی از صندوق‌های طلا را می‌بینید.

مقایسه بازدهی یک ساله یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا با قیمت طلا و سکه 

مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا با بازدهی خود طلا طی دوره یک‌ساله (از ابتدای دی ماه سال ۹۸ تا ابتدای دی ماه سال ۹۹)، نشان از سوددهی بیشتر صندوق‌های طلا از طلا و سکه فیزیکی است.

به طوری که در این بازه زمانی می‌بینیم سکه بهار آزادی و طلای ۱۸ عیار هر کدام به ترتیب به میزان ۱۴۸ و ۱۴۶ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. در حالی که به عنوان مثال؛ صندوق پشتوانه طلای لوتوس طی همین دوره ۱۵۵٫۵ درصد افزایش داشته است.

بنابراین می‌بینیم که اگر فردی در صندوق طلای لوتوس سرمایه‌گذاری می‌کرد حداقل حدود ۷ درصد سود بیشتری نصیبش می‌شد. هر چند که مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نشان از بازدهی متفاوت آنها دارد.

لازم به ذکر است که در این بررسی قیمت خرید طلا و سکه محاسبه شده و قطعا اگر قیمت فروش لحاظ می‌شد؛ از آنجا که مبلغی در زمان فروش از قیمت طلا و سکه نیز کم می‌شود؛ بازدهی آن کمتر از مقدارهای محاسبه شده است.

چند صندوق طلا داریم؟

در حال حاضر تنها چهار صندوق سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا در حال فعالیت بوده که براساس بازدهی یک سال اخیر؛ بهترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا؛ صندوق لوتوس بوده است.

۱- صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس

این صندوق با نماد «طلا» در بورس کالا در حال فعالیت است. اولین صندوقی که فعالیت خود را به طور رسمی شروع کرد این صندوق است.

دارایی پایه این صندوق طلا است و بخش عظیمی از سرمایه‌ خود را به سرمایه‌گذاری در طلای ۱۸ عیار اختصاص داده است. بازدهی صندوق طلای لوتوس طی یک‌سال اخیر حدود ۱۵۵٫۵ درصد بوده است.

قیمت هر واحد صندوق طلای لوتوس در حال حاضر حدود ۸٫۵ هزار تومان است و شما با کمترین سرمایه می‌توانید اقدام به خرید آن کنید.

۲- صندوق طلای کیان

این صندوق با نماد «گوهر» در بورس کالا در حال فعالیت است. دارایی پایه این صندوق علاوه بر طلای ۱۸ عیار، سکه طلا است.

بازدهی صندوق طلای کیان ططی یک‌سال اخیر حدود ۱۵۱ درصد بوده است. قیمت هر واحد صندوق طلای کیان در حال حاضر حدود ۵٫۹ هزار تومان است و شما با کمترین سرمایه می‌توانید اقدام به خرید آن کنید.

۳- صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای مفید

این صندوق با نماد «عیار» در بورس کالا در حال فعالیت است. عیار طی یک‌سال اخیر حدود ۱۵۲ درصد بازدهی داشته است. قیمت هر واحد صندوق عیار در حال حاضر حدود ۳ هزار تومان است.

۴- صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان

این صندوق با نماد «زر» در بورس کالا در حال فعالیت است. بازدهی این صندوق طی یک‌سال اخیر ۱۳۱ درصد بوده است.

از این نظر صندوق زر کمترین سود را در بین ۴ صندوق طلا طی یک‌سال اخیر نصیب مشتریان خود کرده است. قیمت هر واحد صندوق طلای زر در حال حاضر حدود ۵٫۲ هزار تومان است.

چگونه در صندوق‌های طلا سرمایه‌گذاری کنیم؟

اگر سن شما بالای ۱۸ سال است پس امکان سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی برای شما فراهم است. برای ورود به سرمایه‌گذاری در صندوق طلا و خرید واحدهای آن هم می‌توانید به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین اقدام کنید.

برای خرید واحدهای صندوق طلا به صورت حضوری کافی است به دفتر یکی از چهار صندوق سرمایه‌گذاری در طلا مراجعه کنید. برای خرید غیر حضوری نیز باید کد بورسی داشته باشید.

هر فردی با کد بورسی خود روزانه می‌تواند اقدام به خرید و فروش واحدهای صندوق طلا کند. شما با استفاده از سایت صندوق‌ها می‌توانید اطلاعات بیشتری را در مورد آنها کسب کنید.

اکثر صندوق‌های طلا یک سایت منحصر به خود صندوق دارند که اطلاعاتی از قبیل قیمت صدور، قیمت ابطال، تعداد واحدهای در اختیار سرمایه‌گذاران، مدیران سرمایه‌گذاری صندوق و همچنین اساسنامه و امیدنامه صندوق را در اختیار افراد قرار می‌دهند.